To już oficjalne. Sejm przyjął uchwałę o ustanowienie roku 2021 rokiem Stanisława Lema w setną rocznicę urodzin pisarza. Zabiegali o to spadkobiercy Lema i wiele instytucji z Instytutem Lema, Krakowskim Biurem Festiwalowym, Instytutem Adama Mickiewicza i Wydawnictwem Literackim na czele. Teraz Rok Lema stał się faktem. To będzie święto kultury, technologii i nauki!
– Myślenie o kulturze wcale nie jest rzeczą oczywistą, toteż tym bardziej cieszę się z faktu ogłoszenia “Roku Lema” w stulecie urodzin mojego ojca. Jego książki wydają się idealną lekturą na przetrwanie trudnych czasów: refleksje o najpoważniejszych sprawach podszyte są humorem, a przecież to właśnie śmiech pozwala nam w trudnych chwilach zachować równowagę ducha. O metodzie polegającej na “ułatwianiu przełykania” bolesnych spraw tak pisał w liście do swojego amerykańskiego tłumacza, Michaela Kandla: „oczywiście humor mój jest infernalny. O to właśnie szło, inaczej, myślę, lektura byłaby już nadto odpychająca. Lukier dowcipu osładza pigułkę tylko w momencie jej połykania, potem pozostaje gorycz, której, nie muszę chyba Pana zapewniać o tym, nie wymyśliłem sobie prywatnie, bo pochodzi ona raczej z zewnątrz, tj. ze świata, w jakim żyjemy” – powiedział Tomasz Lem.
Stanisław Lem jak mało która postać doskonale łączył (i łączy nadal!) świat kultury ze światem nowych technologii. Zawsze stawiał pytanie o miejsce człowieka w obliczu rozwoju nowych technologii. Dzisiaj żyjemy w czasach, gdy wiele z jego „technologicznych proroctw” jest naszą rzeczywistością. Sztuczna inteligencja, wirtualna rzeczywistość, druk 3D, Internet, tablety, audiobooki – to tylko niektóre z tematów, które pojawiały się w jego twórczości.
– Instytut Lema długo czekał na tę wiadomość. Odświeżymy jego dziedzictwo, ukażemy je w nowym, technologicznym świetle. Nasze projekty obejmować będą jednocześnie promocję jego literatury i działania na rzecz zwiększenia kompetencji cyfrowych społeczeństwa. Bo jak pisał Lem „technologie mają swój świetlisty awers, ale mają też rewers – czarną rzeczywistość”. Z tą czarną rzeczywistością np. w postaci internetowego hejtu walczymy i będziemy walczyć – powiedział Prezes Instytutu Lema, dr Maciej Kawecki.
Stanisław Lem od dawna jest wizytówką Polski zagranicą. Stanisław Lem w pigułce to 35 mln sprzedanych książek na całym świecie, 45 języków na jakie dokonano tłumaczeń, nominowany do literackiej nagrody Nobla, filmowe adaptacje w reżyserii Soderbergha czy Andrieja Tarkowskiego. Jego nazwisko rozpoznawalne jest na każdym kontynencie.
– Lem i myślenie o przyszłości to jeden z filarów programowych Instytutu Adama Mickiewicza. Twórczość Lema dziś, w XXI wieku, jest jeszcze bardziej aktualna niż w poprzednim stuleciu a On sam mógłby być przewodnikiem po naszej, codziennie stwarzanej na nowo rzeczywistości. Przygotowane przez nas projekty, powstające w partnerstwie z prestiżowymi instytucjami za granicą pokażą aktualność jego myśli i wielki potencjał światotwórczy polskich artystów” – mówi Barbara Schabowska, Dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza.
Stanisław Lem najmocniej związany był z Krakowem. Dlatego to właśnie tam odbywać się będzie wiele projektów w ramach obchodów Roku Lema – wśród nich huczne, bo aż 3-dniowe, urodziny Lema we wrześniu.
– To świetna wiadomość dla Krakowa! Od kilku lat obchodzimy urodziny Stanisława Lema; od trzech pracujemy nad stworzeniem Centrum Literatury i Języka Planeta Lem, które będzie hołdem złożonym jednemu z najwybitniejszych prozaików Krakowa. Wiele ważnych książek poświęconych Stanisławowi Lemowi, w tym jego pierwsza biografia, ukazało się pod patronatem Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Rok 2021 będzie kontynuacją i intensyfikacją tych działań, ale na pewno nie ograniczymy się do najbliższych dwunastu miesięcy. Do czasu, gdy Planeta Lem wyląduje w Krakowie, lemowskie działania będą dla nas priorytetowe. A później? Później tym bardziej! – komentuje ogłoszenie Izabela Błaszczyk, Dyrektor KBF.
Literatura Lema łączy pokolenia i nabiera coraz większej aktualności. Obawy pisarza związane z rozwojem cywilizacyjnym, np. te dotyczące katastrofy klimatycznej, przeludnienia czy problemów z odróżnieniem prawy od fikcji, są dzisiaj jednymi z głównych tematów w dyskursie publicznym.
– Stanisław Lem był jednym z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku. Jego twórczość łączy pokolenia i cieszy się stałym zainteresowaniem czytelników. Genialna wydaje się też trafność przewidywań Lema dotyczących rozwoju cywilizacji, np. katastrofy klimatycznej, rozwoju sztucznej inteligencji, biotechnologii. Dla Wydawnictwa Literackiego był zawsze szczególnie ważnym autorem. Publikował w naszej oficynie od 1955 roku, od samego początku swojej kariery literackiej i działalności WL. Cieszymy się, że rok 2021 będzie czasem popularyzowania jego niezwykłej literatury i myśli – powiedziała redaktor naczelna Wydawnictwa Literackiego, Jolanta Korkuć.